Moeizaam naar het pensioen of liever een sociale senior?
Er zijn zoveel mensen die moeizaam het pensioen halen. Tegelijkertijd is er zoveel steun nodig in het sociale domein. Het wordt echt tijd om echt werk te maken van een ander carrière-eind. Misschien makkelijk gezegd dan gedaan, maar in drie stappen kan een begin worden gemaakt. Moeizaam naar het pensioen of liever een sociale senior?
Helder
Soms zijn zaken in een keer helder. Dan vallen er kwartjes of passen de stukken in een keer in elkaar. Dan trekt de mist op en is er duidelijk zicht op een win-win-win. Dat lijkt ook het geval bij het idee van een ander carrière-einde.
De feiten
- Er zijn grote tekorten op de arbeidsmarkt. Met name in het sociale domein zoals in de ondersteuning van de zorg, het onderwijs en bij allerlei zinvolle wijk- en buurtactiviteiten.
- Er zijn veel mensen die met hangen en wurgen hun pensioengerechtigde leeftijd halen. Moe geworden van de ratrace, misselijk van de zoveelste manager die het allemaal weer anders wil doen, onzeker vanwege de grote veranderingen en zenuwachtig vanwege de verantwoordlijkheden. Dit leidt op de werkvloer tot veel gedoe zoals ziekte, verzuim en frustratie. Dat laatste ook bij jonge mensen. Maar het leidt ook tot een grote groep uitgebluste mensen op het moment dat ze de derde levensfase betreden.
- De vergrijzing neemt langzaam zijn echte vorm aan. We gaan geleidelijk (2040) naar 1 gepensioneerde op 2 werkenden en dat zal zo blijven tot ver na het jaar 2100! Structurele oplossingen worden gevraagd.
- De animo voor vrijwilligerswerk neemt af. Nu bijvoorbeeld informele zorg als oplossing wordt gezien voor de grote tekorten in de zorg , (Lees: https://www.socialevraagstukken.nl/laat-ouderen-zelf-ouderenzorg-houdbaar-maken (Canoy, M., Y. Krabbe en X. Koolman (2022) ESB, 107(4808), 176-179), zijn er minder mensen die daar zin in hebben. Oeps.
De oplossing
Laten we, voor degene die het wil en kan, de mogelijkheid creëren om ons carrière pad te eindigen met een betaalde maatschappelijke uitswinger. Een vroeg-pensioenbaan, een einde-carriere-move, een sociaaldomein-stek, een sociale senior of hoe we het ook gaan noemen. Als er maar géén naam van een politicus aan wordt gekoppeld, dan is het altijd goed.
Hoe?
Moeilijk is het niet. Slechts drie stappen te doorlopen.
- Creëer in samenwerking met regionale partijen, zoals gemeentes, zorg-, welzijns- en ondewijsorganisaties, GGD’s en andere entiteiten in het sociale domein interessante en zinvolle banen. Banen die het werk van de zwaar belaste professionals ondersteunen.
- Regel een redelijk salaris, met behoud van pensioenaanspraken. Het kan voor de meesten minder zijn dan wat men regulier kan verdienen. Voor veel van deze mensen is dat prima: het huis is (grotendeels) afbetaald, de kinderen zijn zelfstandig en die wereldreis hoeft niet meer per se. Thuis is het ook goed toeven. Daar staat tegenover dat het minder verantwoordelijkheid, minder output en minder tijdsbesteding vraagt en meer het gevoel geeft dat men nog iets bijdraagt. Veel mensen van rond de 60 zouden hiervoor in zijn. Kleine steekproeven in eigen omgeving laten veel enthousiasme zien bij dit idee.
- Ga in bedrijven in de regio het persoonlijke gesprek aan met de 55 plusser of de 60 plusser. Bespreek deze mogelijkheid en leg uit wat de meerwaarde kan zijn. Maak er een mooie regionale campagne van en zet deze gesprekken structureel en professioneel op. Maak ook een directe regionale koppeling met de banen gecreëerd onder nr. 1 van deze opsomming.
Winst
De winst is evident. Er vindt informele maar wel structurele invulling plaats van een grote vraag naar ondersteuning in het sociale domein voor minder geld. De bestaande professionals kunnen zich bezighouden met hun kerntaken. Er is minder gedoe, meer productiviteit en meer doorstroming op de reguliere werkvloer. Senioren hebben het naar de zin. Zij doen nog steeds mee en genieten meer van de derde levensfase. Ze blijven hun maatschappelijke taak mogelijk langer uitvoeren dan de pensioengerechtigde leeftijd. Het is immers leuk en je moet toch wat te doen hebben. Daar zit pure winst.
Vrijwilliger
We raken ook een beetje verlost van het traditionele concept van vrijwilligerswerk. Daar is niks is mee, maar is het nog wel van deze tijd? Waarom zou immers werk dat waardevol is, niet gewaardeerd kunnen worden? Bovendien kan het voor mensen die een klein pensioen hebben ook nog een leuke bijverdienste betekenen. Wederom winst.
Werk
Misschien wordt het tijd dat betrokken instanties zoals de werkgevers- en werknemersorganisatie, pensioenfondsen, de overheid, VNG, de SER, de zorg- en welzijnsorganisaties, GGD’s en verzekeraars, hier eens echt serieus werk van gaan maken. Het zou voor veel werkende senioren en voor het sociale domein een eerste, maar grote stap vooruit zijn op de weg naar een structurele benadering van de vergrijzende samenleving.
Makkelijk gezegd
Misschien zijn zij hierover al aan het nadenken. Het is natuurlijk allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. Maar met makkelijk zeggen beginnen echte verandering meestal ook gewoon. En dan daarna meteen iets praktisch gaan doen. Zoals bijvoorbeeld een regionale pilot, startend met een initieel onderzoek naar het animo onder de jonge ouderen. Misschien iets voor een Wadden- of Zeeuws eiland of een mooie Brabantse enclave zoals Brainport of een andere regio kan natuurlijk ook. Daar wordt immers aan de toekomst gewerkt en daar hoort de mogelijkheid voor een ander carrière-einde nu eenmaal bij, dat is zeker en vast.
JongeOuderen.nl
Oktober 2022
