Weerbaarheid ook belangrijk.
Dr. Anna Machielse heeft een verhelderend interview op Movisie over eenzaamheid bij ouderen. Participatie kan verzachten, maar leren omgaan met eenzaamheid is voor ouderen ook belangrijk. Dat is een uitdaging want er is weinig tijd voor hulp daarbij. Misschien kan op tijd beginnen ook nog wat bijdragen?
https://www.movisie.nl/artikel/hoogleraar-anja-machielse-participatie-lost-niet-alle-eenzaamheid
Eenzaamheid
Het thema eenzaamheid is een belangrijk thema in het sociale domein. Het raakt mensen emotioneel maar heeft ook een uitwerking op andere aspecten van gezondheid en welzijn. Participatie kan eenzaamheid verzachten, maar is daar is geen garantie voor. Het is ook belangrijk dat ouderen leren omgaan met eenzaamheid. Dat stelt Dr. Anne Machielse in een mooi en verhelderend interview beschreven in Movisie. Het zou natuurlijk mooi zijn als we daar op tijd mee zouden kunnen beginnen.
Ouderen
Eenzaamheid speelt in nagenoeg alle leeftijdsgroepen, maar heeft bij ouderen een speciale dimensie. Jonge mensen hebben vaak nog perspectief op nieuwe relaties, terwijl ouderen meer geneigd zijn om terug te kijken naar relaties die verloren zijn gegaan. Die zijn vaak onvervangbaar en het verlies is onomkeerbaar. Druk zijn met andere zaken kan dan wel voor afleiding zorgen, maar thuiskomen in een leeg huis kan het gevoel van eenzaamheid daarna weer versterken. Dat geldt ook voor het hebben van vele contacten die niet de verlangde inhoud hebben. Ook dat laat het eenzaamheidsgevoel niet per se verdwijnen.
Participatie
Participatie kan wel verzachten, maar dat is geen zekerheid. Daarvoor is het fenomeen eenzaamheid te complex. Mantelzorg kan bijvoorbeeld sterk werken op het gevoel dat je er toe doet, op de zogenaamde sociale eenzaamheid. Maar het kan je ook opslokken en je wereld weer heel klein maken. Bovendien kan het gebrek aan iemand waarmee je de emoties van het mantelzorgen kan delen, je emotionele eenzaamheid juist weer versterken.
Gesprek
Het gesprek aangaan over de omgang met het verlies is bijvoorbeeld ook belangrijk om ouderen te helpen die zich eenzaam voelen. Of de gelegenheid hebben om het levensverhaal en de reflectie die men daarop heeft, te delen met anderen. Allemaal essentieel om te kunnen dealen met verlies en met de andere rol die men als oudere nu eenmaal heeft. Maar voor zo’n gesprek is de kans niet zo groot op de wekelijkse bingo-avond of het goed bedoelde buurtdiner.
Geen tijd
Het sociaal werk zou hier volgens Machielse een belangrijke rol in kunnen spelen. Zij kunnen het, maar helaas….. voor die gesprekken en voor de uitwisseling van levensverhalen is meestal geen tijd. Al helemaal niet voor de noodzakelijke opvolging van dergelijke gesprekken. Dat is jammer natuurlijk. Moeten we niet meer groepsgewijs werken, is een vraag die zij oproept? Kunnen we mensen zelf daar niet veel meer bij betrekken?
Eerder beginnen
Terechte vragen, waar wij er nog graag een aan toe willen voegen: moeten we niet serieus onderzoeken hoe we dat gesprek nog naar voren kunnen halen? Veel meer naar de derde levensfase, waarin meer aandacht kan zijn voor het onderhoud en versterken van het sociale netwerk en emotionele netwerk, voordat het gaat afbrokkelen. Naar te levensfase waarin er nog genoeg energie is om daar in te investeren en waar men nog plezier kan beleven om daar mee bezig te zijn?
JongeOuderen.nl
Oktober 2023
