Opzoeken en verbinden.
Elke dag beginnen honderden mensen onvoorbereid aan hun derde levensfase. Tegenwoordig een levensfase van 20 jaar. Een mooie levensfase, maar in deze tijd ook een fase met veel onzekerheden. Enkelen hebben een vastomlijnd persoonlijk plan, maar de meesten rommelen zich er doorheen. Er is ook een groep die bewust zoekt naar een nieuwe invulling van deze fase en van de rol die zij als vitale ouderen kunnen spelen in onze vergrijzende samenleving. Dit zijn de pioniers van de derde levensfase. Misschien is het een idee om deze mensen in wijk en buurt op te zoeken en ze te verbinden. Daarmee worden ze samen sterk
Onbekend
Spannend. Boeiend. Opwindend. Dat soort gevoelens komen op bij de pionier die een groot, onbekend en onbetreden terrein voor zich heeft liggen. De pionier is ambitieus, gebrand en gedreven om de ontdekkingsreis te starten en om invulling te geven aan die lege ruimte. Er zijn geen gebaande paden, er zijn geen verhalen. Er is zelfs geen kaart van het gebied. Hij of zij is voorbereid op al het mogelijke maar weet ook dat er zich zaken zullen voordoen die niet zijn voorzien.
Derde levensfase
Dat gevoel geldt ook voor de babyboom- en de X-generatie die als pioniers de derde levensfase betreden. Zij zijn met velen en het is een nieuwe lange levensfase in een samenleving die staat voor een grote verandering. Vanaf nu zal het aantal gepensioneerden geleidelijk aan ongeveer 50% worden van het aantal werkenden … 1 op 2…. en dat zal ongeveer 100 jaar lang zo blijven!! Dat is heel bijzonder en het zal vele vraagstukken opwerpen. Dat is nu al te merken. Bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt, in de zorgsector en op het gebied van het wonen. Maar het zal ook een grote druk leggen op de sociale cohesie. Lukt het jong en oud om samen op te trekken, of zal het meer en meer uit elkaar vallen. Hoe houden we ageisme in toom? Hoe kunnen ouderen een gewaardeerde rol blijven spelen voor de gehele samenleving en niet alleen een loden last worden voor de rest?
Cruciaal
Er zijn geen standaardantwoorden. Alleen is er de zekerheid dat de mensen in de derde levensfase een cruciale rol spelen ion het thema van vergrijzing. De jeugd kan niet zoveel betekenen, hooguit in de vorm van een serieuze maatschappelijke stage. De werkenden krijgen al zo veel voor de kiezen en moeten ook nog even nieuwe generaties opvoeden. De mensen in de vierde levensfase kunnen misschien andere eisen stellen of anders gaan denken over het naderende levenseinde. Maar de belangrijkste groep die kan acteren in dit vraagstuk zijn de mensen in de derde levensfase. Zij kunnen zich wellicht anders en beter voorbereiden op later en zij vormen daarnaast ook een groot potentieel aan denk- en doekracht.
Voorspelling
Er is zeker een voorspelling te doen over wat er uiteindelijk zal veranderen. Over dertig jaar is er geen harde overgang meer van werken naar niet werken. Die is vervangen door een geleidelijke overgang. Jonge, vitale ouderen zullen zich een geheel nieuwe vorm van een gewaardeerde rol toe-eigenen met hele andere vormen van participatie dan het huidige vrijwilligerswerk. Zij zullen betekenisvol zijn en het imago van ‘ouwe zeur’ achter zich hebben gelaten. Er zullen dynamische sociale netwerken zijn waar jong en oud elkaar ontmoeten en samenwerken in het sociale domein. Men zal zich serieus en degelijk voorbereiden op de vierde levensfase, waarbij zelfregie, gezondheid en duurzaamheid kernwoorden zullen zijn. Mobiliteit zal een buurtaangelegenheid zijn. Er zal een hybride vorm (professioneel en informeel) van zorg en verzorging zijn waarbij wederkerigheid een belangrijk fenomeen wordt. Er zullen geheel nieuwe woonvormen zijn waarin de eerdergenoemde thema’s volledig zijn geïntegreerd en vormgegeven.
Klus
Het is natuurlijk een behoorlijke klus om dat allemaal voor elkaar te krijgen. Maar de huidige generaties ouderen hebben voor hetere vuren gestaan. Bovendien geeft zo’n de pioniersrol ook veel energie. Het is opwindend en leuk om de lijnen voor een hele nieuwe toekomst en samenlevingsstructuur uit te mogen en kunnen zetten. Daarom jonge ouderen: aan de slag ermee, niet gedraald! Morgen kan al de eerste dag zijn van dit mooie avontuur.
Steun
Geen enkele pionier gaat onbeslagen ten ijs. Inspiratie en informatie kan nodig zijn om deze eerste verkenners goed voor te bereiden. Het zou slim zijn om deze (potentiële) pioniers in de setting van een wijk of buurt op te zoeken, ze met elkaar te verbinden en de nodige ondersteuning te bieden. (Zie ook Pioniers ) Daar ligt een rol voor alle partijen die belang hebben bij zo’n groep jonge ouderen die de handschoen opnemen.
JongeOuderen.nl
December 2022
